Gemeente Utrecht

‘Overvecht krijgt de komende 15 jaar 5000 extra woningen en 3000 werkplekken. Maar dat kan alleen als we de wijk in balans laten groeien,’ zegt Wieb Hendrix, gebiedscoördinator. ‘We willen in Overvecht niet alleen maar meer woningen, maar de wijk ook verbeteren: meer verschillende woningen, een veiligere leefomgeving, meer groen en een betere bereikbaarheid.’ Een van de grootste vraagstukken in Overvecht was de balans tussen woningbouw en groen. ‘Bewoners zijn trots op het groene karakter van de wijk, en terecht. Daarom hebben we in de omgevingsvisie Overvecht vastgelegd waar wel gebouwd mag worden en waar niet. Parken worden groter en groengebieden worden kwalitatief verbeterd.' Meer woningen betekent ook een grotere druk op de infrastructuur. Daarom is mobiliteit een cruciaal thema. ‘Als we daaraan niets doen en wel bouwen, loopt Overvecht vast,’ vult Dirk Iede Terpstra, adviseur mobiliteit, aan. ‘Daarom zetten we vol in op een mobiliteitstransitie door lopen, fietsen en openbaar vervoer aantrekkelijker te maken voor meer mensen. En een belangrijk punt voor veel Overvechters: we zorgen ervoor dat, ondanks de groei, alles ook met de auto bereikbaar blijft. Juist door de mobiliteitstransitie is dit mogelijk en blijft Overvecht bereikbaar én veiliger.’ Wieb benadrukt het belang van deze aanpak: ‘Overvecht is een wijk waar veel mensen met plezier wonen. Dat willen we zo houden, en er tegelijk voor zorgen dat de leefomgeving voor de huidige en nieuwe bewoners beter wordt. We versterken de wijk ook door meer verschillende woningen te bouwen. Zodat ook Overvechters die graag kleiner willen gaan wonen, bijvoorbeeld nadat de kinderen uit huis zijn, een geschikte toegankelijke woning kunnen vinden in hun wijk waar ze hun sociale netwerk hebben.’ De visie is vastgesteld, maar de uitvoering begint nu pas echt. De omgevingsvisie geeft hierbij niet alleen richting, maar biedt ook houvast voor bewoners en ondernemers. ‘Het is geen blauwdruk, maar een kader voor toekomstige projecten,’ legt Dirk Iede uit. ‘We blijven in gesprek met de wijk en werken stap voor stap aan de groei en verbetering van de wijk.’ Hoe zal Overvecht in 2040 eruitzien? ‘Een wijk die haar groene en sociale karakter behoudt, maar ook klaar is voor de toekomst,’ zegt Wieb. ‘Waar Overvechters zich thuis zijn blijven voelen, die herkenbaar voor hen is, en ook vernieuwd. En waar nieuwe bewoners en ondernemers een thuis hebben gevonden.’

Het nieuwe Utrechtse grondstoffendepot ‘Trechterweide’ is vanaf nu in gebruik. Hier worden materialen als stoeptegels, lantaarnpalen en speeltoestellen opgeslagen, schoongemaakt en gerepareerd. ‘Zo kunnen ze ergens anders in de stad weer opnieuw worden gebruikt.' Bas van der Veer, grond- en reststoffenmakelaar, zorgt samen met collega’s van Koot Infra dat alles op de Trechterweide op rolletjes loopt. 'We stoten minder uit, want voertuigen hoeven een minder grote afstand af te leggen. En grondstoffen zijn duur en schaars, dus er wordt ook flink wat geld bespaard. Met opening van deze plek zetten we een belangrijke stap richting het doel om in 2050 een volledig circulaire stad te zijn.'

‘Het bijzondere aan de nieuwe wijk Merwede is dat we een voormalig bedrijventerrein midden in de stad, omvormen naar een autovrije stadswijk. Zo kunnen we meer woningen en meer voorzieningen bouwen dan normaal en is er ook meer ruimte voor spelen, ontmoeten en groen’, zegt Niel Glas, strategisch projectmanager Merwede bij gemeente Utrecht. ‘Als je zegt dat het een autovrije wijk wordt, dan moet je voor veel praktische vragen een oplossing vinden. De mens staat centraal, maar we hebben bijzonder veel over verkeer nagedacht. Denk aan ruimte voor hulpdiensten bijvoorbeeld, en mensen die niet kunnen lopen of iets groots moeten verhuizen. Bewoners en bezoekers kunnen de auto parkeren aan de rand van Merwede, in garages onder de woningen aan de Europalaan. Hier komt een goede ov-verbinding, zodat je makkelijk de wijk in en uit kan.’ ‘In totaal komen er 6000 nieuwe woningen in Merwede. Het is voor mij voor het eerst dat we bij de inrichting van een wijk onze werkwijze hebben omgedraaid. We hebben groen als startpunt genomen en daarna gekeken waar verharding nodig is voor terrassen, speelplekken, voetgangers, fietsers en nooddiensten. Omdat er geen auto’s rijden, hoeven er ook geen parkeerplekken te worden aangelegd. Dat geeft veel ruimte voor groen en om overal veilig te staan, zitten, spelen en ontmoeten.’ ‘De verwachting is dat na de zomer van 2027 de eerste bewoners komen. De bouw van de eerste 189 woningen is nu gestart. We hopen dat we met een jaar of tien klaar zullen zijn.' #utrecht #merwede #merwedelab

Veel bedrijven en organisaties hebben nu én de komende jaren een tekort aan personeel. Uit de laatste kwartaalcijfers van het CBS blijkt dat er voor elke 100 werklozen in de regio Utrecht 124 vacatures zijn. De verwachting is dat deze krapte de komende jaren aanhoudt: door de vergrijzing maar ook omdat kennis en vaardigheden van werkzoekenden niet altijd aansluiten op de beroepen waar de vraag het grootst is. Daarom wil Utrecht een arbeidsmarkt waar mensen zich een leven lang kunnen blijven ontwikkelen, zodat ze zeker zijn van werk nu en in de toekomst. Dat is het doel van de eerste Utrechtse Beleidsnota Arbeidsmarkt. Er is extra aandacht Utrechters met een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt. Zoals inwoners met (noodgedwongen) flexibele contracten, werkenden in krimpende sectoren en mensen voor wie bijscholing via hun werkgever niet vanzelfsprekend is. Hoe we dat gaan doen: 👉We investeren in het Regionaal Talentenfonds. Utrechters die in de zorg, techniek, ICT en kinderopvang werken en zich willen laten om- of bijscholen, worden uit dit fonds financieel ondersteund. Dit zijn sectoren die nu te maken hebben met een tekort aan personeel en die cruciaal zijn voor de toekomst van de stad. 👉 We werken onder andere met regiogemeenten, het UWV en andere sociale partners samen aan het Werkcentrum. Dit wordt een plek Utrechters met loopbaanvragen terecht kunnen voor advies en concrete hulp, bijvoorbeeld bij omscholing. Wethouder Susanne Schilderman (Economische Zaken): ‘Het gebrek aan goed personeel is een groot obstakel voor de ontwikkeling van onze stad. Dus we zullen als samenleving meer moeten investeren in mensen die nú aan het werk zijn en die kunnen werken op plekken waar zij het meest nodig zijn. Met deze beleidsnota stimuleren we, samen met partners, onder andere dat mensen kunnen overstappen naar andere sectoren.’

Utrecht kiest voor een koerswijziging: van woningmarkt naar volkshuisvesting. 'Wonen is een basisbehoefte, geen luxe. We willen als gemeente dat iedereen, ongeacht hun inkomen, een kans krijgt op een betaalbare en passende woning,' Luuk Huttenhuis en collega-projectleider Marieke Jonker-Verkaart gaven de nieuwe nota Wonen vorm, het Utrechts woonbeleid tot 2030. ‘Een uitdaging, want de vraag wordt groter en de prijzen blijven stijgen', vertelt Marieke. 'Hoewel we de problemen de komende jaren niet volledig kunnen oplossen, kunnen we wel bewuste keuzes maken om dat aan te pakken.' Per jaar moeten er ongeveer 3000 woningen bij komen in Utrecht. Waarvan 75% ‘betaalbaar’, dat wil zeggen; een maximale WOZ-waarde van 405.000 euro of maximale huurprijs van 1185 euro per maand. Het doel van de nieuwe beleidsnota is dan ook niet alleen om meer woningen te bouwen, maar vooral om Utrecht een stad voor iedereen te laten zijn. 'We zorgen voor een mix van sociale huur, middenhuur en betaalbare koop in elke wijk,' zegt Marieke. 'Zo voorkomen we dat bepaalde wijken alleen voor hogere inkomens toegankelijk zijn.' 'Iedereen voelt de woningnood,' zegt Marieke. 'Mensen maken zich zorgen om hun kinderen of ouders die geen geschikte woning kunnen vinden. Tegelijkertijd werd in de participatie de leefbaarheid van wijken als belangrijk ervaren: als een stad snel groeit, moeten wijken ook prettig blijven om in te wonen. En dat kost geld. Gemeenten moeten bezuinigen, terwijl we juist middelen nodig hebben om deze plannen uit te voeren.' Daarbij komen we een aantal flinke hobbels tegen: de beweging naar volkshuisvesting kost geld, terwijl gemeenten moeten bezuinigen. Daarnaast is er de dreiging van een vol stroomnet, doorstroming van met name ouderen naar een nieuwe woning, hoe hou je een wijk leefbaar als je heel snel groeit en hoe voorkom je dan je rijke en arme wijken krijgt? 'We zetten instrumenten in zoals een huisvestingsverordening en vergunningsplicht', legt Luuk uit. 'Deze maatregelen zorgen ervoor dat woningen beschikbaar blijven voor de mensen die ze het meest nodig hebben, vooral in tijden van schaarste.' Marieke benadrukt dat deze aanpak alleen succesvol kan zijn door goede samenwerking. 'Het realiseren van volkshuisvesting doen we samen met woningcorporaties, ontwikkelaars en zorg- en welzijnsorganisaties. Wonen gaat niet alleen om stenen, maar om het creëren van sterke gemeenschappen en leefbare wijken.' #utrecht #wonen #volkshuisvesting

‘Werken moet lonen, en in de huidige participatiewet is dat nu niet het geval,’ zegt Yasmina Youjil, beleidsadviseur bij de afdeling Werk en Inkomen. Met deze gedachte lanceert Utrecht samen met Collectief Kapitaal een crowdfundingcampagne: de Bestaansbalans. Het doel? 100.000 euro ophalen om 100 Utrechters in de bijstand die parttime werken een financiële buffer te geven. ‘We hebben ongeveer 9.500 huishoudens in Utrecht die een bijstandsuitkering ontvangen. Van hen werken er zo’n 800 parttime naast hun uitkering. Veel van deze mensen hebben te maken met wisselende inkomsten, wat zorgt voor financiële onzekerheid. Dat is iets wat we willen aanpakken,’ legt Yasmina uit. ‘De Bestaansbalans kan een financiële buffer bieden aan de werkenden in de bijstand. Zo’n buffer geeft mensen de rust en ruimte waar iedereen recht op heeft. Het is een begin om lokaal te laten zien dat het anders kan.’ De Bestaansbalans is meer dan alleen een steun in de rug. ‘De participatiewet zorgt ervoor dat werken niet altijd lonend is. Dit initiatief is een aanklacht tegen een systeem dat mensen niet de bestaanszekerheid geeft die ze verdienen. Het rijk heeft de verantwoordelijkheid om dat te borgen, maar dat lukt nu niet.’ Volgens Yasmina heeft de participatiewet meerdere gebreken. ‘Het bestaansminimum is veel te laag, zoals ook de Commissie Sociaal Minimum heeft vastgesteld. Daarnaast zijn er grote verschillen tussen gemeenten. Of je financiële situatie gunstig is, hangt nu af van waar je woont. Bovendien is het systeem zo rechtlijnig, dat we als gemeente weinig vrijheid hebben om dingen anders in te richten.’ ‘Met de Bestaansbalans willen we laten zien dat het anders kan. We pleiten voor een participatiewet die bestaanszekerheid biedt en waarin werken altijd loont. Dit is een eerste stap, maar het laat zien dat we niet langer willen wachten.’ ‘Wat deze campagne uniek maakt, is dat we voor het eerst een privaat-publieke samenwerking aangaan voor bestaanszekerheid. Samen met Collectief Kapitaal bundelen we onze krachten om niet alleen een verschil te maken voor de betrokkenen, maar ook om een signaal af te geven dat het anders moet.’ De crowdfundingcampagne loopt tot 15 april 2025. Yasmina hoopt op veel betrokkenheid vanuit de stad. ‘Hoe meer geld we ophalen, hoe meer mensen we kunnen helpen. Dus die 100 is hopelijk een minimum aantal.’

Vanaf nu gaan we het in Utrecht anders doen. Met het afsteekverbod van vuurwerk kiezen we voor het milieu, dieren en voor minder ongelukken. Wat er dan wel op de planning staat? Een lichtroute, muziek, een game-evenement en natuurlijk… een hoop oliebollen!’ Projectmanager Oud & Nieuw Koen van Rossum is klaar voor een jaarwisseling met oude, maar ook zeker nieuwe tradities: ‘In deze grote container staan op 31 december zes lichtprojectoren, die voor een fantastische aftelshow gaan zorgen.’ Het afsteekverbod en een groot aftelmoment op het Jaarbeursplein zijn slechtst 2 van de 7 adviezen die uit het burgerberaad van afgelopen jaar zijn overgenomen. ‘100 Utrechters bogen zich over de vraag hoe de jaarwisseling in de stad gevierd moest worden. Voor het opvolgen van de adviezen is 1,3 miljoen euro beschikbaar gesteld. We stimuleren buurtinitiatieven, en organiseren een lichtroute, een centraal aftelmoment en een groot game-evenement. Dat we alle adviezen hebben overgenomen maakt ons trots. Utrecht gaf aan: dit kan ook anders. En dat het zeker anders kan, gaan we nu laten zien.’ ‘Er is een afsteekverbod in de stad, maar we hebben niet de illusie dat er geen vuurwerk afgestoken gaat worden. Omdat er geen landelijk verbod is, kan het (ver)kopen van vuurwerk niet tegen gehouden worden. Sterker nog, er is meer vuurwerk verkocht dan ooit. Maar goed… je moet ergens beginnen! We hopen dat we met deze invulling samen nieuwe tradities kunnen maken. Vuurwerk is niet per se nodig om op een mooie manier het nieuwe jaar in te luiden.’ ‘Meer dan 150 man is met oud en nieuw aan het werk op het Jaarbeursplein om alles in goede banen te leiden. Wat we doen is dan ook een groot experiment in Utrecht en dat kunnen we natuurlijk niet alleen. Samen met onder andere: Light Up Collective, Rock ’n Roll store, De Regelaar, Pieterse Containers, HOP producties, TSC, Karma Kebab en Handhaving Utrecht maken we er een spetterende avond van.'

‘Tijdelijk wonen is geen doel op zich, maar een middel om het woningtekort op te lossen,’ zegt Wouter Spijkerman, verantwoordelijk voor het realiseren van locaties en woningen. ‘Dat tekort is heel duidelijk voelbaar in Utrecht. We hebben een heldere opdracht vanuit de raad: laat geen mogelijkheid onbenut om meer woningen te realiseren. Tijdelijk wonen helpt om het gat van woningtekort te overbruggen en snel extra woonruimte te bieden.’ ‘Permanente woningbouw blijft de belangrijkste oplossing,’ vervolgt Wouter. ‘Maar tijdelijk wonen kan relatief snel impact maken. Kijk bijvoorbeeld naar het Befu-terrein in Hoograven, waar binnenkort 135 woningen worden opgeleverd. Dit project toont aan dat we binnen twee tot drie jaar resultaat kunnen boeken, terwijl een reguliere gebiedsontwikkeling al snel zeven tot vijftien jaar duurt.’    ‘Het tempo is natuurlijk een groot voordeel, maar het gaat niet alleen om snelheid. We besteden ook veel aandacht aan leefbaarheid. Bijvoorbeeld met gemeenschappelijke ruimtes, een binnenterrein en zelfs een dakterras, zodat bewoners elkaar kunnen ontmoeten. Sociale cohesie is essentieel voor het succes van deze projecten.’ benadrukt Pieter Boesten, projectmanager Tijdelijke Woningen. ‘De bewonersgroep is divers,’ vervolgt Pieter. ‘Op het Befu-terrein bestaat 70% van de woningen uit reguliere sociale huur, en 30% is bestemd voor aandachtsgroepen, zoals statushouders en mensen uit de maatschappelijke opvang. Dit vraagt om goede samenwerking met corporaties en maatschappelijke organisaties.’ ‘Soms dwingt de omgeving ons om voor tijdelijke oplossingen te kiezen,’ legt Wouter uit. ‘Bijvoorbeeld bij het Befu-terrein, dat pal naast de A12 ligt. Permanente bouw is daar nu niet mogelijk vanwege het geluid van de snelweg, maar met tijdelijke woningen kunnen we de locatie toch benutten.’ ‘Tijdelijk wonen is effectief, maar het blijft een aanvullende oplossing,’ besluit Wouter. ‘De lange termijn vraagt om permanente woningen, omdat die een blijvende bijdrage leveren aan de woningmarkt.’

Het Akkoord van Rijnenburg is daar: Utrecht, andere overheden, corporaties en marktpartijen zetten hun schouders onder Groot Merwede en Rijnenburg. Er komen tot 75.000 woningen in het gebied. En ze gaan samenwerken aan onder meer betaalbaarheid van woningen, bereikbaarheid, werklocaties, klimaatadaptatie, bodem en water, energie, groen en recreatie en maatschappelijke voorzieningen. De Metropoolregio Utrecht wil met de bouw van deze grote aantallen woningen bijdragen aan een oplossing voor de woningcrisis. En de eerste stappen zijn al gezet: Niet wachten, meteen investeren. Dat was het advies na onderzoeken eerder dit jaar. De resultaten van die onderzoeken staan in de zogenaamde Programmatische Verkenning. Investeren in het openbaar vervoer, de bouw van supermarkten, scholen en sportlocaties. Maar ook zorgen dat autowegen rondom de stad voldoende blijven doorstromen. Eelco Eerenberg, wethouder Ruimtelijke Ordening van de gemeente Utrecht: ‘Met het Akkoord van Rijnenburg zetten alle partijen de schouders eronder. We bouwen niet alleen woningen, maar werken aan een modern, groen en betaalbaar Utrecht voor iedereen. Met deze aantallen woningen en de Merwedelijn kunnen we alleen bouwen met een meerjarige en structurele samenwerking tussen de lokale én nationale overheden en de markt. Deze handtekening is een symbolische reuzenstap voorwaarts en een echt mijlpaal!’ Alle betrokken partijen blijven in gesprek met de grondeigenaren om te kijken hoe grond nuttiger ingezet kan worden. Het akkoord is getekend door de gemeente Utrecht, Gemeente Nieuwegein, Provincie Utrecht, Ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening, Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden, BPD | Bouwfonds Gebiedsontwikkeling en Portaal.

‘Het historisch winkelhart van Utrecht is heel uniek, veelzijdig en trekt veel bezoekers. De binnenstad scoort ook goed ten opzichte van veel andere steden. Maar zoom je verder in, dan zijn er wel problemen en uitdagingen. Er zijn aanpassingen nodig om de binnenstad toekomstbestendig te houden.’, aldus Rebecca Wolfs, adviseur en beleidsmedewerker economische zaken. ‘Want door de opkomst van online winkelen en de impact van de coronapandemie zijn er minder fysieke winkels en is er meer leegstand.’   ‘Dat was aanleiding om de relatie en samenwerking van gemeente, Centrum Management Utrecht (CMU) en vastgoedeigenaren te versterken.’ vult Jeroen Roose - van Leijden (CMU) aan. CMU zet zich in voor een ondernemend en gezond centrum: ‘We wilden met elkaar leegstand tegengaan en zorgen dat er meer ondernemers die een bijdrage leveren aan milieu en maatschappij, zogenaamde impactondernemers, zich gaan vestigen in de binnenstad. Ook wilden we meer groen en andere kwaliteiten in de openbare ruimte toe te voegen.’   ‘Ondernemers zoals Kilo Kilo sluiten goed aan bij de vraag naar meer impact en duurzaam ondernemen en koopgedrag.’, vervolgt Rebecca. ‘Bij deze tweedehands kledingwinkel betalen klanten per gewicht van wat ze aanschaffen. Ze werken samen met kunstenaars en duurzame initiatieven. Sinds enkele maanden zitten ze in een leegstaand pand waar eerst een grote sportwinkel zat.’ Edward Spitters, storemanager van Kilo Kilo Utrecht, is blij dat ze op een opvallende plek in de stad zitten. ‘De winkel op deze plek heeft bijgedragen aan de naamsbekendheid. Het publiek is breder geworden doordat de winkel op een prominente zichtbare plek zit. Daarmee hebben we een groter bereik en dus een grotere doelgroep voor vintage kleding.’   Jeroen: ‘Er is nieuw aanbod van ondernemers die met hun concept, net als Kilo Kilo, een bijdrage leveren aan een mooie mix van winkels, horeca & cultuur. In de toekomst hopen we het mede makkelijker te maken voor dit soort impactondernemers om zich te kunnen vestigen in het centrum.’ Rebecca: ‘We hopen dat de binnenstad voor Utrechters en andere bezoekers hiermee een aantrekkelijke plek blijft: waar mensen niet alleen komen om te kopen, maar ook waar ze ook graag langer zijn.’