Westantarktika

Westantarktika (engelsch West Antarctica oder Lesser Antarctica) is een Deel vun den Kuntinent Antarktika. De Transantarktschen Bargen scheedt Westantarktia un Oostantarktika af. De Regioon liggt in de westlichen Eerdhemisphäär un de nöördliche Piek liggt dicht bi de süüdlichste Piek vun Süüdamerika.
Geografie
[ännern | Bornkood ännern]Oostantarktika, dat grötter as Australien is, het ene Grött as enen lütten Kuntinent. Westantarktika annersieds is mit sienen üm un bi 3,5 Millionen km² eer een Subkuntinent oder een groot Halveiland.[1]
Westantarktika deelt sik in dat Marie-Byrd-Land un Ellsworthland. Na Noord to streckt sik dat üm un bi 2000 km lange Antarktsche Halveiland. Op de anner Sied vun de Bransfieldsstraat liggt de Süüdshetlandeilannen. Geoloogsch geit dat Antarktsche Halveiland mit den Süüdlichen Orkneyeilannen, den Süüdlichen Sandwicheilannen un anner Eilandgruppen a Oost to wieder. Düsse Eilannen ümsluut de Scotiasee na West to so as enen Bagen.
De beiden Seen twüschen West- un Oostantarktia sünd de Weddellsee op de atlantschen Sied un de Rosssee op de pazifischen Sied. Daarmang liggt de Amundsensee un de Bellingshausensee. De Drakestraat twüschen Westantarktika un Süüdamerika verbinnt den Atlantik un den Pazifik.
Klima
[ännern | Bornkood ännern]Wegen sien geograafsche Form het Westantarktika een Seeklima mit sieder un gliekmatiger Temperaturen vergleken mit dat överige antarktsche Fastland. Op dat antarktsche Halveiland köönt de Temperaturen summertieds sogaar op 0 bis +3 °C stiegen, so dat hier un daar dat Ies smölt un de blanke Fels vöörtüüg kümmt.
Geologie
[ännern | Bornkood ännern]Siene Geologie na ünnerscheedt sik Westantarktika vun’n överigen Kuntinent. De Bargkeden reckt sik hier meist 4200 Meter in de Höögde, so dat de Bargtoppen uut dat Iesschild ruutkiekt. Ook de höögste Barg vun Antarktika liggt hier: De Mount Vinson in’n Vinson-Massiv mit 4897 Meter. Dat Fastland ünner den Westantarktschen Iesschild liggt to’n groten Deel ünner de Seespegel. De groten Schelfiesen swümmt op den Water. Wenn dat westantarktsche Iesschild afsmölten würr, bleev man Handvull Eilannen un een beten Küst westlich vun den Transantarktschen Bargen.
Iesströöm un Gletscher
[ännern | Bornkood ännern]Dat Water flütt in de Westantarktis vöör al över Ieströöm af, so as to’n Bispeel de Rutford-, Bindschadler-, Möller- un Whillans-Iesstroom in de groten Schelfiesen affleten doot. In de Amundsensee ströömt de Iesmassen vun den Pine-Island-Gletscher, Thwaites-Gletscher, Haynes-Gletscher, Pope-Gletscher, Smith-Gletscher un Kohler-Gletscher. Besünners den Pine-Island- un den Thwaites-Gletscher het de Wetenschop in den letzten Jaren in’n Oog, denn düsse Gletscher fleet jümmerto gauer af un ook de Grundlien (engelsch grounding line), an de Seewater, Ies un de Seegrund tohoopstööt, verlagert sik wieder na’t Binnenland hen je gauer de Gletscher affleten doot. De grote Deel vun de Westantarktis is egens ene See un keen Fastland. Daarümme is dat Westantakrtische Iesschild ook nich so stabil as dat Iesschild in de Oostantarktis, dat to’n groten Deel op Fastland sitt.[2]
Literatuur
[ännern | Bornkood ännern]- Wolf Dieter Blümel: Physische Geografie der Polargebiete. Stuttgart 1999, ISBN 978-3-443-07128-8. Kapitel 3, „Südpolargebiet (Antarktis, Antarktika)“, S. 18.
Footnoten
[ännern | Bornkood ännern]- ↑ Wolf Tietze (Ruutgever): Westermann Lexikon der Geographie, Weinheim 1973, Band IV, S. 947: Westantarktis
- ↑ West Antarctic Glacier Loss Appears Unstoppable. In: NASA/JPL. Afropen an’n 11. Oktober 2016.