przyjechać
Appearance
Old Polish
[edit]Alternative forms
[edit]Etymology
[edit]From przy- + jechać. First attested in the 14th century.
Pronunciation
[edit]Verb
[edit]przyjechać pf
- (attested in Greater Poland, Lesser Poland, Masovia, Kuyavia) to come (to arrive by driving or riding) [with ku (+ dative) ‘to whom/what’], [with na (+ accusative) ‘for what’], [with po (+ accusative) ‘for whom/what’], [with do (+ genitive) ‘to whom’], [with z (+ genitive) ‘from what’], [with przed (+ accusative) ‘before/in front of whom’], [with w (+ accusative) ‘into what’]
- 1959 [1399], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 376, Poznań:
- Po yego ziuocze przyachawszi, Hanka vibila Sechnø gwalthem sz dzedzini
- [Po jego żywocie przyjachawszy Hanka wybiła Siechnę gwałtem s dziedziny]
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[1], page 796:
- Tych dny byl v Yerusalem, bo byl przyyąl ku svyątemv dnyv
- [Tych dni był w Jerusalem, bo był przyjał ku świętemu dniu]
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[2], page 664:
- Navyeczey szye dzyvovaly kupczy, ktorzy byly na kupye przyąly
- [Nawięcej sie dziwowali kupcy, ktorzy byli na kupią przyjeli]
- 1967 [1419], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kościańskie, volume III, number 725, Kościan:
- Dzen mu dal, kedy mal pon prziyechacz a on ne prziyal
- [Dzień mu dał, kiedy miał poń przyjechać, a on nie przyjał]
- Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie[3], Krakow, page 2b:
- Trzy kroleue... do milego Xa szøcz ony... bily przygachaly
- [Trzy krolewie... do miłego Krysta sąć oni... byli przyjachali]
- 1967 [1421], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kościańskie, volume III, number 868, Kościan:
- Jacosmy przy tem bili, kyedy possel przyyal ot pana Golskyego do pana Barthossa
- [Jakosmy przy tem byli, kiedy poseł przyjał ot pana Golskiego do pana Bartosza]
- 1950 [1473], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 1356, Warsaw:
- Yakom ya nye przyechaw na wozye gwalthem z domu swego, nye zabralem zyrdzy robothy Sczepanowey
- [Jakom ja nie przyjechaw na wozie gwałtem z domu swego, nie zabrałem żyrdzi roboty Szczepanowej]
- Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie[4], Krakow, page 5a:
- Ona kroleua... gestcy ona bila k nemv przygachala
- [Ona krolewa... jestci ona była k niemu przyjachała]
- 1897 [1420], Teki Adolfa Pawińskiego[5], volume VII, number 1654, Brześć Kujawski Voivodeship:
- Tego na czø zaluyø, esesz prziyachal na moyø dzedzinø cum tuo judice y sandzilesz mego czloueca gwaltem
- [Tego na cię żałuję, eżeś przyjachał na moję dziedzinę cum tuo judice i sądziłeś mego człowieka gwałtem]
- 1967 [1418], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kościańskie, volume III, number 706, Kościan:
- Yzeszmy byly poszly ot pana Jana do Olbrachta..., aby prziyal przet pana Jana
- [Iżesmy byli posły ot pana Jana do Olbrachta..., aby przyjał przed pana Jana]
- 1858 [c. 1408], Wojciech Szurkowski z Ponieca, “Wyroki sądów miejskich czyli ortyle [Urban court rulings i.e. "Ortyls"]”, in Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Historia prawodawstw słowiańskich [History of Slavic lawmaking], volume 6, Poniec, page 97:
- Przyyedzyely krol na prawo w myasto
- [Przyjedzieli krol na prawo w miasto]
- (attested in Masovia, Greater Poland) to invade, to attack [with do (+ genitive) ‘to what’], [with na (+ accusative) ‘for whom/what’], [with w (+ accusative) ‘into what’]
- 1950 [1471], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 1415, Warsaw:
- Jakom ja na ymyeny yego na Vyczolkovye, gwalthem przyyechaw samoczwarth, nye zadalem mv trzech ran
- [Jakom ja na imieni jego na Wyczołkowie, gwałtem przyjechaw samoczwart, nie zadałem mu trzech ran]
- 1950 [1471], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 3045, Warsaw:
- Jakom ya przigechawschi sszamoczwarth do domv Mikolayowego nye sszbilem czeladnyka
- [Jakom ja przyjechawszy samoczwart do domu Mikołajowego nie zbiłem czeladnika]
- 1950 [1478], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 1209, Warsaw:
- Jakom ya nye przyal gwaltownye s Pyelaskowa... do domv Pyotrowa... anym odbyl zamkv yego
- [Jakom ja nie przyjał gwałtownie z Pielaszkowa... do domu Piotrowa... anim odbił zamku jego]
- 1950 [1426], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 180, Warsaw:
- Jako Bolesta, przyyachaw samoczwarth na Katharzinino dzirszenye, pobral cury, jaycze gwaltem
- [Jako Bolesta, przyjachaw samoczwart na Katarzynino dzirżenie, pobrał kury, jajce gwałtem]
- 1959 [1397], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 339, Poznań:
- Jaco Jasek przijal w mø dzerzewa samotrecz... y sedl *gwlatem moczø do mego mlina
- [Jako Jaszek przyjał w mą dzierżewę samotr[z]eć... i szedł gwałtem mocą do mego młyna]
- (attested in Greater Poland) to transit, to cross
- 1967 [1399], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kościańskie, volume III, number 128, Kościan:
- Yako Pechno prziyal dwoyan granyczø
- [Jako Piechno przyjał dwoję granicę]
Derived terms
[edit]nouns
Related terms
[edit]verbs
- przyjeździć pf
Descendants
[edit]- Polish: przyjechać
- Silesian: przijechać
References
[edit]- B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “przyjechać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Polish
[edit]Alternative forms
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Old Polish przyjechać. By surface analysis, przy- + jechać. Compare Kashubian przëjachac.
Pronunciation
[edit]- (Middle Polish) IPA(key): (16th c.) /pr̝ɨˈjɛ.xat͡ɕ/, (17th–18th c.) /pʂɨˈjɛ.xat͡ɕ/
Verb
[edit]przyjechać pf (imperfective przyjeżdżać)
- (intransitive, of a person) to come (to arrive by driving or riding)
- (intransitive, of a vehicle) to come (to arrive)
Conjugation
[edit]Trivia
[edit]According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), przyjechać is one of the most used words in Polish, appearing 1 time in scientific texts, 4 times in news, 1 time in essays, 29 times in fiction, and 48 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 83 times, making it the 771st most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
References
[edit]- ^ Ida Kurcz (1990) “przyjechać”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 1, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 467
Further reading
[edit]- przyjechać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- przyjechać in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “przyjechać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- “PRZYJECHAĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 27.10.2020
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “przyjechać”, in Słownik języka polskiego
- Aleksander Zdanowicz (1861) “przyjechać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1912), “przyjechać”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 5, Warsaw, page 297
- przyjechać in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
Categories:
- Old Polish terms prefixed with przy-
- Old Polish terms with IPA pronunciation
- Old Polish lemmas
- Old Polish verbs
- Old Polish perfective verbs
- Greater Poland Old Polish
- Lesser Poland Old Polish
- Masovia Old Polish
- Kuyavia Old Polish
- Old Polish terms with quotations
- Polish terms inherited from Old Polish
- Polish terms derived from Old Polish
- Polish terms prefixed with przy-
- Polish 3-syllable words
- Polish terms with IPA pronunciation
- Polish terms with audio pronunciation
- Rhymes:Polish/ɛxat͡ɕ
- Rhymes:Polish/ɛxat͡ɕ/3 syllables
- Polish lemmas
- Polish verbs
- Polish perfective verbs
- Polish intransitive verbs