basis

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  basis    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈbazɪs / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• ba·sis

Woordherkomst en -opbouw

• via Latijn basis "grondslag" van Oudgrieks βάσις "schrede, fundament", in de betekenis van ‘grondslag’ voor het eerst aangetroffen in 1618

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	basis	bases, basissen
verkleinwoord	basisje	basisjes

Zelfstandig naamwoord

de basis v

1. grondslag

   • Als de basis goed is kan iets best tot een goed einde komen. 

   ▸ Het drama dat zich in Turkije had afgespeeld, was logischerwijze de basis van Jeroens ineenstorting.

   ▸ Ze beargumenteren op basis van hun onderzoeken onder meer dat je voor economische groei in een land vaak politieke stabiliteit nodig hebt.

2. (militair) militaire nederzetting

   • Een legeronderdeel is gehuisvest in een basis. 

3. (bouwkunde) datgene waarop een lichaam steunt of rust, grondvlak, fundament, fundering

   • Hoewel de de basis van een gebouw niet of nauwelijks ziet is het wel van het grootste belang. 

4. (wiskunde) grondvlak of grondlijn van een wiskundige figuur

   • De oppervlakte van een driehoek is basis maal halve hoogte. 

5. (wiskunde) grondgetal van een talstelsel

   • 10 is de basis van het tientalligstelsel. 

6. (sport) spelersgroep die aan een wedstrijd begint

   • Hij zit in de basis van het eerste elftal. 

7. (elektronica) een van de drie aansluitingen van een transistor
8. belangrijkste eerste begin van een proces

   ▸ Het restaurant kreeg onder leiding van Smallegange een Michelinster, maar daarvoor werkte hij zo'n drie jaar als beginnende kok bij De Librije. "Hij stond aan de basis van mijn carrière en voor heel veel jeugdige koks en bestaande ondernemers is hij een leermeester geweest."

Typische woordcombinaties

• op basis van

Hyponiemen

   

NAVO-basis abonnementsbasis ad-hocbasis amateurbasis articulatiebasis belastingbasis bestaansbasis commissiebasis contractbasis dagbasis declaratiebasis detacheringbasis detacheringsbasis erosiebasis freelancebasis fulltimebasis gebruikersbasis gespreksbasis guerrillabasis helikopterbasis huurbasis inleenbasis jaarbasis kapitaalbasis kapitaalsbasis kasbasis kennisbasis klantenbasis kostenbasis kwartaalbasis lanceerbasis legerbasis luchtbasis luchtmachtbasis maanbasis maandbasis machtsbasis marinebasis operatiebasis oproepbasis parabasis partijbasis parttimebasis productiebasis projectbasis provisiebasis raketbasis rechtsbasis rekruteringsbasis ruimtebasis schedelbasis testbasis thuisbasis uitleenbasis uitvalbasis uitvalsbasis uurbasis vertrekbasis vertrouwensbasis vlootbasis vmbo-basis waterbasis wielbasis wolkenbasis zeemachtbasis

Afgeleide begrippen

   

basaal basisaanbod basisactiviteit basisadministratie basisaftrek basisakkoord basisakte basisarts basisassortiment basisband basisbedrag basisbeginsel basisbegrip basisbehandeling basisbehoefte basisberaad basisbestanddeel basisbeurs basisbeweging basisbibliotheek basisboek basiscel basischemicaliën basischemie basiscollege basiscommandant basisconcept basisconditie basiscontract basiscursus basisdebuut basisdemocratie basisdienstregeling basisdienstverlening basisding basisdiploma basisdoctoraal basisdocument basiseducatie basiseenheid basiseis basiselement basiself basiselftal basisexamen basisfeit basisfilosofie basisfinanciering basisfonds basisformatie basisformule basisfout basisfunctie basisgebruiker basisgedachte basisgegeven basisgegevens basisgemeenschap basisgemeente basisgevoel basisgewicht basisgezondheidsdienst basisgezondheidszorg basisgoederen basisgroep basishoek basishouding basishuur basisidee basisidentiteit basisindustrie basisinformatie basisinfrastructuur basisingrediënt basisinkomen basisinstinct basisinvestering basisjaar basiskamp basiskenmerk basiskennis basiskerk basiskleding basiskleur basiskracht basiskwaliteit basislijn basisloon basismand basismarkt basismateriaal basismetaal basismetaalindustrie basismobiliteit basismodel basismodulus basisnet basisniveau basisnorm basisonderwijs basisonderzoek basisontwerp basisopleiding basisopstelling basisoptie basisorde basisovereenkomst basispaard basispad basispakket basispastoraat basispatent basispatroon basispensioen basispijler basisplaats basisplan basisplek basisploeg basispolis basispremie basisprijs basisprincipe basisprobleem basisproduct basisprogramma basispunt basisrecept basisrecht basisregel basisregeling basisregistratie basisrente basissalaris basisscenario basisscholier basisschool basisset basissnelheid basisspeelster basisspeler basisstation basisstelsel basisstipendium basisstof basisstructuur basisstuk basissysteem basistaal basistarief basisteam basistechniek basistekst basistempo basistoets basistraining basisuitkering basisuitrusting basisuitvoering basisvaardigheid basisvak basisvariant basisvector basisveen basisveiligheid basisverdrag basisvereiste basisvergoeding basisversie basisvertrouwen basisverzekering basisvoedsel basisvoorwaarde basisvoorziening basisvorm basisvorming basiswaarde basiswedde basiswerk basiswet basiswijn basiswoning basiswoord basiswoordenboek basiswoordenlijst basiswoordenschat basiszes basisziekenhuis basiszorg op basis van

Vertalingen

    1. grondslag   

Engels: basis (en)

Spaans: base (es) v

    3. fundament   

Engels: foundation (en)

Spaans: fundamento (es) m

Gangbaarheid

• Het woord basis staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "basis" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Afrikaans

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	basis	basisse

Uitspraak

• IPA: /bɑːsəs/

Zelfstandig naamwoord

basis

1. basis

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Engels

enkelvoud	meervoud
basis	bases

Zelfstandig naamwoord

basis

1. draagvlak

Indonesisch

Woordafbreking

• ba·sis

Woordherkomst en -opbouw

• Het is een van de Indonesische woorden van Nederlandse oorsprong.

Zelfstandig naamwoord

basis

1. basis

Synoniemen

• dasar

Tsjechisch

Uitspraak

• IPA: /bazɪs/

Zelfstandig naamwoord

basis

1. (verouderd) basis, fundament, grond
2. (verouderd)(medisch) schedelbasis
3. (verouderd)(scheikunde) base, loog

Schrijfwijzen

• Oude schrijfwijze: base v
• báze v

Synoniemen

1. základ monbezield, základna v, východisko o, platforma v
2. –
3. zásada v, alkálie v

Antoniemen

1. –
2. –
3. kyselina v

Verwijzingen

• Slovník spisovného jazyka českého - Ústav pro jazyk český AV ČR (Tsjechisch)
• Příruční slovník jazyka českého - Ústav pro jazyk český AV ČR (Tsjechisch)
• Česko-německý slovník Fr. Št. Kotta - Ústav pro jazyk český AV ČR (Tsjechisch)